---

527/84

N v H

DIE VOORSITTER VAN DIE NASIONALE VERVOERKOMMISSIE
SUID-AFRIKAANSE VERVOERDIENSTE

en

SONNEX (EDMS) BEPERK

SMALBERGER, AR :-

527/84
N v H

IN DIE HOOGGEREGSHOF VAN SUID-AFRIKA
(APPèLDAFDELING)

In die saak tussen:

DIE VOORSITTER VAN DIE NASIONALE
VERVOERKOMMISSIE Eerste Appellant

SUID-AFRIKAANSE VERVOERDIENSTE Tweede Appellant
en
SONNEX (EDMS) BEPERK Respondent

CORAM: RABIE, HR, TRENGOVE, VILJOEN, HEFER,

et SMALBERGER, ARK

VERHOORDATUM: 4 MAART 1986
LEWERINGSDATUM: 25 Maart 1986

U I T S P R A A K

SMALBERGER, AR:-

Hierdie appèl is gerig teen die geslaagde

hersieningsaansoek wat die respondent teen 'n beslissing van

die /

2
die Nasionale Vervoerkommissie (die Kommissie) in die
Hooggeregshof van Suidwes-Afrika ingestel het.
Die respondent is 'n maatskappy wat sake doen
as 'n groothande]aar in boumateriaal met afsetpunte te
Windhoek en Grootfontein. Die respondent versprei
boumateriaal aan kliënte oor die hele gebied van Suidwes-
Afrika, maar sy vernaamste afset geskied aan kliënte in
die noordelike gebied wat Owambo, Kavango en Caprivi
insluit. Die respondent is die houer van agt privaat=
padvervoerpermitte uitgereik kragtens die bepalings van
die Wet op Padvervoer, No 74 van 1977 (die Wet).
Hierdie permitte magtig die respondent om, onder andere,
sy eie boumateriaa] vanaf sy bona fide p]ek van besigheid
te Windhoek direk na bouperse]e gelee in sekere dele van

die /

3
die oostelike en sentrale gebiede van Suidwes-Afrika

te vervoer; soortgelyke magtiging word verleen vanaf

Grootfontein na boupersele geleë in dele van die noorde=

like gebied. In albei gevalle is die aflewering van

boumateriaal aan enige besigheidsperseel ter aanvulling
van voorrade uitges]uit.

In Augustus 1982 het die respondent kragtens die

bepalings van artikel 17(1) van die Wet by die plaaslike
padvervoerraad, Windhoek, (die Raad) aansoek godoen om
privaatpermitte ten aansien van agt voertuie vir die
vervoer van (luidens die aansoek) "own building material

from applicant's business premises in Windhoek and Groot=

fontein to places within South West Africa". Die Raad
het die aansoek geweier. Die respondent het teen die

Raad /

4
Raad se besluit na die Kommissie appèl aangeteken.
Die appèl is in Oktober 1983 deur die Kommissie van die
hand gewys. Die tweede appellant het voor beide die
Raad en die Kommissie as beswaarmaker opgetree. Die
hersieningsaansoek het gevolg op die afwysing van die
respondent appèl. Daarin is versoek die tersydestel=
ling van die Kommissie so afwysing van die respondent se
appèl teen die Raad se beslissing en die uitreiking van
die aangevraagde privaatpermitte. Die grondslag van die
aansoek, soos uiteengesit in die uitspraak van die hof a quo
(MOUTON en STRYDOM, RR), was dat die besluit van die
Kommissie "uiters onredelik is tot so 'n mate dat dit gesê
kan word dat dit die diskresie waarmee dit beklee is, glad
nie uitgeoefen het nie". Die hof a quo het die aansoek op

hierdie /

5

hierdie basis toogestaan en die Kommissie gelas om

privaatpermitte ten opsigte van ses voertuie uit te reik
met die volgende magtiging:

"Die vervoer van eie boumateriaal vanaf die
applikant se besigheidspersele in windhoek
na boupcrsele geleë in Suidwes-Afrika".

(Dit is nie duidelik waarom die hof a quo die uitreiking
van net ses privaatpermitte gelas het nie ondanks die

feit dat agt aangevra is.)

Artikel 18(3) van die Wet, wat betrckking het

op aansoeke in verband met privaatpermitte, bepaal soos
volg:

"(3) Die kommissie of 'n raad staan nic 'n aansoek
kragtens hierdie artikel toe nie tensy hy
oortuig is (die bewyslas waarvan op die
aansoeker rus) -

(a) dat die /

6

(a)	dat die aansoeker die bedryf, hande] of besigheid ten opsigte waarvan die aansoek gedoen word, op die plek of plekke uitoefen of dryf wat in die aansoek vermeld word, soos in artikel ]7(]) beoog;
(b)	dat dit onder die omstandighede on= redelik sou wees om van die aansoeker

te verwag dat hy vir die vervoer van die
goedere waarop die aansoek betrekking
het, van 'n beskikbare spoorwegdiens
gebruik moet maak, nieteenstaande dat
die betrokke spoortariewe geag word
redelik te wees."

Dit was gemene saak voor die Kommissie dat die
respondent binne die bestek van subartikel(3)(a) val.
(Ek bepaal my tot die verrigtinge voor die Kommissie want
die appèl na die Kommissie was 'n herverhoor in die volste
sin van die woord - National Transport Commission and Another
v Chetty's Motor Transport (Pty) Ltd 1972(3) SA 726 (A) op

735 B /
7
735 B. ) Daar is in hierdie Hof tereg betoog dat die
bewyslas wat op die respondent rus om die Kommissie te
oortuig dat daar voldoen is aan die vereistes van sub=
artikel(3)(b), alleenlik intree as daar bewys is van die
bestaan van n beskikbare spoorwegdiens waarvan gebruik
gemaak kan word (Reynolds Brothers Ltd v Chairman, Local
Road Transportation Board, Johannesburg and Another ]985(2)
SA 790 (A) ). Ofskoon dit namens die respondont bo=
vraagteken is of bewys van 'n boskikbare spoorwegdiens
gelewer is, was die bestaan van so 'n diens vanaf windhoek
na wydgestrekte dele van Suidwes-Afrika nie voor die
Kommissie (en ook die hof a quo) in geskil nie. Daar is
ten minste 'n beskikbare diens tot by Grootfontein en Tsumeb in die
noorde - en die respondent se aansoek het in wese gegaan

oor /

8

oor vervoer na die noorde - waarvandaan die respondent
met die privaatpermitte tot sy beskikking in staat is om

boumateriaal verder te vervoer. Dit blyk ook uit die

stukke dat die Kommissie attent gemaak is op, en kennis
gedra het van, die bestaande spoorwegdienste in Suidwes-
Afrika en die frekwensie daarvan. Daar was gevolglik
bewys in die algemeen van 'n beskikbare spoorwegdiens
waarvan gebruik gemaak kon word. Dit is ook nie nodig
om op die vraag in te gaan wat deur die respondent geopper

is of die vermoede van redelikheid van spoortariewe in
artikel 18(3)(b) van die Wet vervat 'n weerlegbare of 'n
onweerlegbare een is nie. Die redelikheid al dan nie
van spoortariewe in die algemeen was nòg voor die
Kommissie nog voor die hof a quo in geskil, die aange=

leentheid/

9
leentheid is nie behoorlik ondersoek nie en daar bestaan
in elk geval nie voldoende getuienis waarvan afgelei kan
word dat die spoortariewe onredelik is nie.
Die enigste vraag waaroor die Kommissie moes
besin, was of die respondent tot sy oortuiging bewys het
dat dit onder die omstandighede onredelik sou wees om van
die respondent te verwag om van bestaande spoorwegdienste
vir die vervoer van boumateriaal gebruik te maak. By die
oorweging van hierdie vraag - wat teen die respondent uitge=
wys is - moes die Kommissie 'n kwasi-judisiële diskresie uit=
oefen. Dit is geykte reg dat die grondslag waarop so 'n
uitoefening van diskresie by 'n hersiening aangeveg kan word,
uiters beperk is. Die bevoegdheid van die Hooggercgshof
om die beslissing van 'n kommissie in 'n

aangeleentheid /

10

aangeleentheid soos die onderhawige te hersien is deur
HOLMES, AR, as volg saamgevat in Johannesburg Local Road
Transportation Board and Others v David Morton Transport

(Pty) Ltd 1976(]) SA 887 (A) op 895 A - G:

"There is no appeal from a decision of the
Commission to the Supreme Court. The
Legislature has appointed it as the final
arbiter in its special field. Hence, right
or wrong, for better or worse, reasonable or
unreasonable, its decision in this field stands
and is not justiciable in a court of law, unless
it is vitiated by proof on review in the Supreme
Court that it failed honestly to apply its mind
to the issues in accordance with the behests of
the statute and the tenets of natural justice;
in other words that, considered de jure, it
failed to decide the matter at all. Such
failure would, for example, be proved, if the
Commission's opinion is arbitrary, capricious,
mala fide, or the result of an unwarranted
adherence to a fixed principle. These matters
would seldom be provable by direct evidence, and
the question would become one of inference.
If the Commission's opinion under sec 13(3) of
Act 39 of 1930 is unreasonable, that is not
per se/

11

per se a ground [or review. Sometimes,
however, the applicant asks the Court to draw
an inference, from the alleged unreasonableness
of the Commission's opinion, that such opinion
must have been referable to matters such as
arbitrariness or mala fides; and, therefore,
that it did not honestly apply its mind to the
issues; and accordingly that its decision is
judicially reviewable. In such a review the
applicant would have a hard row to hoe. In the
first place, it is well settled, by decisions of
this Court, that the unreasonableness per se
would have to be of a disturbing degree in order
to warrant the inference contended for. This
is so well settled that garnishment of this
judgment by citation of authority would but add
to the mounting burden of annotations. In the
second place, the drawing of such an inference may,
depending upon the circumstances, be the more
difficult if the chairman of the Commission has
filed a helpful affidavit consisting not merely
of the ipse dixit of a bare denial. One does
not lightly infer dereliction of duty and un=
truthfulness from a responsible body. Still,
the Court must not [linch from an examination of
such affidavit, in the light of all of the cir=
cumstances, in order to ascertain whether it is
reliable. Ihe degree of proof required of an
applica on review is that of a preponderance
of probability."
(Sien/ .......
12
(Sien ook Theron en Andere v Ring van Wellington van die
NG Sendingkerk in Suid-Afrika en Andere 1976(2) SA 1 (A).)
'n Hof is nie by magte om op hersiening die funksie van 'n
kommissie aan homself toe te eien en die kommissie se
mening met dié van sy eie te vervang nie. Mnr Honning,
namens die respondent, het uiteindelik by die geykte her=
sieningsmaatstawwe berus, ofskoon hy aan die hand van sekere
oorwegings - wat nie behandel hoef te word nie - ietwat
tentatief voorgestel het dat blote onredelikheid, in die
samehang van artikel 18(3)(b), voldoende is vir hersienings=
doeleindes.

Twee getuies, Gilge en Kotting, het voor die Raad

ter ondersteuning van die respondent se aansoek getuig.
Gilge is die respondent se vervoerbestuurder, en in dus=

danige /
13
danige hoedanigheid belas met, en in beheer van, die
ontvangs en verspreiding van boumateriaal. Dit blyk uit
sy getuienis dat die respondent reeds vir baie jare sy
besigheid in Suidwes-Afrika bedryf en 'n markaandeel van
ongeveer 20% in die totale groothandel-verspreiding van
boumateriaal geniet. Van die goedere wat die respondent
versprei word ongeveer 80% per spoor vanaf die Republiek
vervoer. Goedere wat vir die respondent se tak te
Grootfontein bestem is, word gedeeltelik direk per spoor
van die Republiek soontoe vervoer en aanvullend per spoor
vanaf Windhoek. Goedere bestem vir Owambo, Kavango en
Caprivi gaan per spoor tot Tsumeb of Grootfontein (die
twee eindpunte). Daar word dit afgelaai en verder moet
daar gebruik gemaak word van padvervoer. Dit bring

na /

14
na bewering bykomende hantering van vrag (dikwels deur
onopgeleide personeel) sowel as addisionele koste mee.
Met betrekking tot die motivering vir die
respondent se aansoek, het Gilge getuig dat die aansoek
gaan oor die vervoer van goedere vanaf Windhoek direk na
kliënte op boupersele en dat die respondent nie daarin
belang stel om goedere te vervoer na kleinhandelaars vir
verdere verspreiding nie. Volgens Gilge is tyd van
wesenlike belang met die bediening van kliente "om 'n
kliënt tevrede te stel, om sy aanvullende diens, of sy
aanvullende goedere wat hy vir sy boupersele benodig, so
spoedig as moontlik vir hom te voorsien". Gilge (en
Kötting) het getuig dat daar verskeie redes is (diefstalle,
foutiewe sketse en berekenings, beskadiging van goodere,

onvoldoende /

15

onvoldoende bergingsfasiliteite en dies meer) waarom

aanvullende bestellings in die boubedryf gewoonweg

dringend van aard is. Ofskoon die vervoerdienste in

staat is om na sekere sentra per spoor sneldienste te

lewer, is die dienste baie onbetroubaar, deurvoertye
wissel en daar is dikwels lang vertragings. Dit kan lei

tot verlies van produksie en gevolglike vertraging van

bouwerke. Daar is getuig dat vervoertye per spoor vanaf
Windhoek na Grootfontein kan wissel van 2 tot 25 dae.

Die bouaannemer is op 'n leweransier vir spoedige aflewering
aangewese, en daar kan nie aan die bouaannemer se verwagtings

in dié verband voldoen word deur die gebruik van bestaande
vervoergeriewe nie. Gevolglik was dit nodig om van tydelike
vervoerpermitte gebruik te maak. Oor 'n tydperk van sewe
maande is daar 'n totaal van 72 sulke permitte verkry, dws

gemiddeld/

16
gemiddeld 10 per maand. Verder is daar deur Gilge
verwys na die beskadiging van goedere wat deur die
vervoerdienste vervoer is (ofskoon die omvang daarvan
betreklik gering is) en die gevolge daarvan. Gilge
het ook getuig dat die respondent se Grootfontein-tak
geografies ongunstig geleë is; dat die vraag na bou=
materiaal in die noordelike gebiede baie wisselend is;
dat dit prakties moontlik dog uiters moeilik is om die
noordelike gebiede vanaf Grootfontein te bedien; en dat
die behoefte gevolglik bestaan om daardie streek vanaf
Windhoek te kan bedien. Tydens ondervraging deur die
tweede appellant se verteenwoordiger het Gilge beaam dat
daar in die toekoms nog altyd deur die respondent van die
bestaande spoorwegdiens gebruik gemaak sou word vir aan=

vullende /

17
vullende voorraad van Windhoek na Grootfontein al sou die
respondent oor magtiging beskik om dit self te vervoer.
Kötting, 'n bouaannemer, het in die algemeen getuig oor
omstandighede wat tot gevolg kan hê dat boumateriaal
spoedeisend benodig word deur bouaannemers, en die probleme
wat met vertragings van spoorbesendings ondervind word.
Hy het die mening uitgespreek dat daar in die boubedryf
'n behoefte is aan privaat vervoer van boumateriaal na bou=
persele.
Geen weerleggende of ander getuienis is deur die
tweede appellant voorgelê nie. Gilge en Kötting se getuienis
was tot die Kommissie se beskikking, en Gilge was tydens
die verrigtinge voor die Kommissie beskikbaar vir verdere
ondervraging. Nog die Raad, nóg die Kommissie het enige

redes /

18
redes vir die afwysing van die respondont se aansoek en
appèl onderskeidelik verstrek, ofskoon die eerste
respondent in sy beëdigde verklaring ter bestryding van
die respondent se hersieningsaansoek sekere oorwegings
wat by die Kommissie gegeld het, genoem het.
Op hersiening het die hof a quo bevind dat die
respondent 'n sterk saak voor die Raad en die Kommissie
uitgemaak het; dat die getuienis namens die respondent
aangebied, òf glad nie, òf nie offektiewelik, deur kruis=
ondervraging aangeval is nie; en dat daar geen weer=
leggende getuienis namens die tweede appellant voorgelê
is nie. Hierdie oorwegings, tesame met die Kommissie se
versuim om redes vir sy besluit te verstrek, het die hof
a quo tot die gevolgtrekking genoop dat "die afleiding

onvermydelik /

19
onvermydelik (is) dat die eerste respondent die getuienis
wat voor hom geplaas was geïgnoreer het, en na my mening
het die applikant dus op 'n oorwig van waarskynlikhede
bewys dat die eerste respondent nie oorweging geskenk het
aan die vraag of die applikant hom gckwyt het van die
bewyslas om aan te toon dat dit onredelik sou woes om te
verwag dat hy van die beskikbare spoorwegdiens gebruik
moet maak om sy goedere te vervoer".
Wat die getuienis betref, het die hof a quo
hoofsaaklik drie oorwegings ten gunste van die respondent
in aanmerking geneem, naamlik, die omvattende gebruik van
tydelike permitte en die koste daaraan verbonde, die
verdere of dubbele hantering van vrag wat genoodsaak word
deur gebruikmaking van die bestaandc spoorwcgdicnstc en dic

lang /
20
lang afleweringstye van spoorvervoer. Wat laasgenoemde
oorweging betref, ofskoon daar in sekere gevalle
verduidelikings daarvoor bestaan, dui die onbetwiste
getuienis onteenseglik daarop dat met die versending van
goedere per spoor daar dikwels lang vertragings geskied.
Die hof a quo het dus tereg ag geslaan op hierdie oorweging.
Insiggewend is egter die feit dat ondanks lang vervoertye
die respondent nog altyd beplan om van die spoorgeriewe
tussen Windhoek en Grootfontein gebruik te maak al sou hy
oor privaatpermitte beskik om sy goedere self tussen
daardie twee plekke te vervoer.
Die appellante het betoog dat die oorweging dat
die gebruik van spoorvervoer verdere of dubbele hantering
van vrag meebring, òf ongegrond is, òf dat die hof a quo

die /

21
die probleme wat daarmee gepaard gaan, oorbeklemtoon het.
Na my mening moet die appellante in dié opsig gelyk gegee
word. Soos reeds gemeld, kry die respondent oorwegend
sy boumateriaal per spoor vanaf die Republiek en gaan dit
òf na Windhoek òf na Grootfontein. Op Grootfontein moet
vrag noodwendig op padvoertuie oorgelaai word om verder
na boupersele vervoer te word. Dieselfde situasie geld
egter as die vrag op Windhoek afgelaai word vir verdere
vervoer deur padvoertuie. In dié opsig kan daar dus nie
sprake van dubbele hantering van vrag wees nie. Dubbele
hantering van vrag geskied egter wel wanneer boumateriaal
wat op Windhoek afgelaai word, geberg word en later verder
per spoor versprei word na 'n bestemming waar dit op 'n pad=
voertuig oorgelaai word vir vervoer na 'n bouperseel.

In so /

22
In so 'n geval kan dubbele hantering wel uitgeskakel word
as die verspreiding per padvoertuig direk vanaf Windhoek
sou geskied. Dubbele hantering is dus onvermydelik in
alle gevalle waar goedere wat geberg is per spoor in stede
van per padvoertuig vanaf Windhoek gestuur word. Die
situasie geld vir a]]e gebruikers van spoorwegdienstein 'n
soortgelyke posisie, is vir baio jare reeds deur die
respondent aanvaar en kan op sigself nie as 'n rede dien
waarom dit onredelik sou wees om van 'n bestaande spoorweg=
diens gebruik te maak nie.
Die groot aantal tydelike permitte wat uitgereik
is, is wel aanduidend van 'n behoefte aan die kant van die
respondent. Die vraag is egter 'n behoefte waaraan? Die
voorvereiste vir die toestaan van 'n tydelike permit verskil

van die /

23

van die vir die uitreiking van 'n privaatpermit (vgl artikels

18 en 20 van die Wet). Die toestaan van 'n groot aantal

tydelike permitte beteken nie noodwendig dat die respondent

op die aangevraagde privaatpermitte geregtig is nie. 'n

Tydelike permit is niks meer as 'n tydelike vergunning nie,
en die toestaan daarvan verleen geen reg tot die latere ver=
kryging van 'n privaatpermit nie. As daar behoorlik gelet
word op die getuienis (en die skedule wat betrekking het op
die tydelike permitte wat toegestaan is) dan is dit myns

insiens duidelik dat wat die respondent benodig, is 'n aan=
vullende diens in krisisgevalle waar lewering spoedeisend
moet geskied, of moet geskied na verafgeleë dele waar bestaande
spoorfasiliteite ontoereikend is. (Gilge self het gesê die
behoefte is "onstabiel". ) Van bouaannemers kan verwag word om in

normale /

24
normale omstandighede vroegtydig bestellings vir bou=
materiaal te plaas om moontlike vertragings in lewering
per spoor die hoof te bied. Tydelike permitte is juis
geskik om die aanvullende diens wat die respondent beoog,
en die omstandighede waaronder dit benodig word, te dek.
Die getuienis dui myns insiens nie noodwendig daarop dat
die bestaande spoorfasiliteite onvoldoendo is vir die
respondent se normale benodighede en bedrywighede
en dat die respondent dus op privaatpermitte aangewese is
om sy besigheid behoorlik te kan dryf of reël nie.
Of daar in 'n bepaalde geval 'n ongunstige
afleiding teen 'n liggaam soos die Kommissie gemaak kan word
vanweë sy versuim om redes vir sy beslissing te gee, hang
ten nouste saam met die feite en omstandighede van die

betrokke /

25
betrokke geval. Die regsposisie wat geld is as volg in
W C Greyling en Erasmus (Pty) Ltd v Johannesburg Local Road

Transportation Board and Others 1982(4) SA 427 (A) op 448

C - E uiteengesit:-

"It has repeatedly been held that a body like
the Commission is not obliged to give reasons
for its decision. But that does not mean that
it should not furnish reasons for its decision.
By not giving reasons it may run the risk of an
adverse inference being drawn. (See Chetty's
case, supra at 736 F - G.) Whether or not to
give reasons is a matter which it must make out
for itself in the circumstances of each particu=
lar case. Where, as here, the only evidence
presented is impressive and acceptable, remains
unchallenged in cross-examination and uncontra=
dicted by other evidence, then the failure to give
reasons does tend to support an inference that the
evidence was ignored. (Cf Pretoria North Town
Counci] v A I Electric Ice-cream Factory (Pty) Ltd
1953(3) SA 1 (A) 16 8 - E.)"
Van /

26

Van 'n kommissie word verwag dat hy 'n kwasi-judisiële

diskresie moet uitoefen. Ofskoon 'n kommissie 'n nie-

regsprekende orgaan is, verskil sy besluitnemingsproses

nie funksioneel van dié van 'n hof nie (vgl Minister of

Agricultural Economics and Marketing v virginia Cheese and

Food Co (1941) (Pty) Ltd 1961(4) SA 415 (T) op 422 F).
Al is 'n kommissie nie verplig om redes vir sy beslissing

te verstrek nie, is dit nogtans wenslik dat hy dit doen,
want versuim in dié opsig kan in 'n bepaalde geval tot die
gevolgtrekking lei òf dat getuienis geïgnoreer is, òf selfs
dat daar hoegenaamd geen diskresie uitgeoefen is nie.
Hoe sterker die saak wat uitgemaak is, hoe sterker die
moontlike afleiding wat kan volg op 'n versuim om redes te
verstrek.

Die /

27
Die Kommissie is 'n verantwoordelike liggaam.
Dit beskik oor gespesialiseerde kennis en is statutêr met
die bevoegdheid beklee om aansoeke om vervoerpermitte toe
te staan of te weier. Daar is geen rede om te aanvaar dat
die Kommissie nie die aard van sy bevoegdhede behoorlik
begryp het nie. Pligsversuim behoort nie ligtelik aan die
Kommissie toegeskryf te word nie. As gevolg van die ge=
tuienis van Gilge en Kotting wat tot sy beskikking was,
betoë wat gelewer is en vrae wat deur sy lede gestel is,
moes die Kommissie op hoogte gewees het van die respondent
se saak en die feite waarop dit gegrond was. Ofskoon
die tweede appellant geen weerleggende getuienis aangebied
het nie, het dit gegewens aangaande bestaande spoorwegdienste
voor die Kommissie geplaas. Volgens die eerste appellant was

die /

28

die Kommissie op hoogte van sodanige dienste en is hulle
in die beoordeling van die respondent se appèl deur die
Kommissie oorweeg, soos dit geregtig was om te doen.

(Eljomo Vervoer (Edms) Bpk v Voorsitter, Nasionale Vervoer=
kommissie en Andere 1982(2) SA 199(T) op 205 E - I). Die
Kommissie was ook bewus van die verskil tussen privaatpermitte
en tydelike permitte, en die aanvraag wat daar vir laasgenoemde
was.
Die respondent het nie so n sterk saak uitgemaak
vir die toestaan van privaatvervoerpermitte as wat die hof
a quo bevind het die geval te wees nie. Die saak wat
uitgemaak is, tesame met die Kommissie se versuim om redes
vir sy beslissing te verstrek, regverdig nie onvermydelik
of noodwendig die afleiding deur die hof a quo gemaak dat

die /

29

die Kommissie die getuienis voor hom geignoreer het nie.
Dit is nie 'n geval waar daar geen redes of geldige oor=
wegings kon bestaan vir die Kommissie se gevolgtrekking
dat die respondent hom nie van die bewyslas wat op hom
gerus het, gekwyt het nie. Gedagtig aan die feit dat
die respondent geregtig is om sy eie sake te reël
(Greyling se saak op 438 D) en dat "(o)n general principles
it does not seem unreasonable to allow an industrialist,
trader or businessman to convey, in the ordinary course
of his business, his own goods in his own vehicles on
public roads" (Polikor Investments (Pty) Ltd v Chairman,
Local Road Transportation Board, Cape Town and Others 1983 (4)
SA 782 (K) op 787 H) kan die Kommissie se beslissing moontlik
as onredelik beskou word. Soos reeds aangedui, kan 'n

onredelike /

30
onredelike beslissing nie dien as maatstaf vir ingryping op
hersiening nie tensy die onredelikheid van so 'n aard is dat
dit een van die afleidings regverdig waarna in die aangehaalde
passasie in Morton se saak verwys is. In die onderhawige
geval is geeneen van sodanige afleidings geregverdig nie.
Dit volg dus dat die hersieningsaansoek voor die hof a quo
nie behoort te geslaag het nie.
In die appèl voor hierdie Hof het twee advokate
namens die tweede appellant verskyn. Daar is nie gevra
dat die koste van twee advokate toegelaat moet word indien
die appèl sou slaag nie. Daar bestaan in elk geval geen
grondige rede vir die toestaan van so 'n bevel nie.

Die /

Die appèl slaag, met koste. Die beslissing
van die hof a quo word ter syde gestel en word deur die
volgende bevel vervang:-

"Die aansoek van die applikant word van die
hand gewys, met koste".

J W SMALBERGER
APPèLREGTER

RABIE, HR)
TRENGOVE,AR)
VILJOEN, AR) STEM SAAM

HEPER, AR)

---